mijn ervaring bij de psycholoog

Het is zover: ik sloot mijn traject bij de psycholoog af. Ik ben klaar. Ik mag de wijde wereld weer in fietsen en dit keer zonder zijwieltjes. Grote kans dat ik nog een paar smakken maak, maar goed leren fietsen zal ik. Het was 16 juni 2017, maar als de dag van gisteren in mijn geheugen — de intake bij de psycholoog. Vooraf zat ik huilend bovenaan de trap. Ik durfde niet, ik wilde niet en ik ging niet. Ik ging wel. De auto in, startknop indrukken. Hoewel ik normaal gezien het gaspedaal graag intrap, reed ik nu heel langzaam. Geen idee wat me te wachten stond. Als ik ergens slecht op ging, was het wel het onbekende. Nu, anderhalf jaar later, ben ik klaar. Hoe heb ik het ervaren? Hoe voel ik me nu? En hoe ga ik nu verder? Tijd om een aantal (ingezonden) vragen te beantwoorden!

Hoe reageerde je omgeving als je vertelde dat je in therapie was bij een psycholoog?

Nou, ja, eigenlijk wel prima! Ik weet niet wat voor jou onder ‘omgeving’ valt, maar ik heb geen contact met het grootste gedeelte van mijn familie. Ik denk dat daar nog de meeste negatieve reacties vandaan zouden komen. Mijn vrienden vinden het juist heel goed dat ik naar de psycholoog ben gegaan. Verder kreeg ik van mensen die verder van me af staan en van onbekenden te horen dat het onzin is, dat ik het vooral niet moet delen, omdat nu niemand me meer wil inhuren als freelance tekstschrijver en zulks. Tja. Sindsdien ben ik op een missie: dergelijke taboes doorbreken. Ik geloof er namelijk in dat een aantal sessies bij een psycholoog leerzaam en goed is voor werkelijk ie-de-reen.

Mocht je bang zijn voor de reacties: laat je daar alsjeblieft niet door tegenhouden. Het is nu eenmaal onmogelijk om íedereen tevreden te houden. Ik hoop dat je voor jezelf kiest en jezelf gunt en geeft wat je nodig hebt. Als dat professionele hulp is voor je geestelijke gezondheid, is dat prima. Een gebroken arm gips je ook niet zelf — dat laat je ook fiksen.

Wanneer weet je dat het genoeg is? Dat je er alleen tegenaan kan?

Het is natuurlijk een beetje een dooddoener om te zeggen dat je dat ‘gewoon voelt’, maar heel veel beter dan dat kan ik het niet uitleggen. Ik ga wel een poging wagen. De laatste sessies had ik niet meer elke keer heel veel te vertellen. Er was een duidelijke, stijgende lijn zichtbaar: het ging steeds beter en het bleef goed gaan. Ik ben me steeds bewuster van hoe ik me voel, wat ik voel, waarom ik het voel en wat ik nodig heb of wil. Ik merkte aan alles dat ik weet hoe het werkt — het is alleen nog een kwestie van blijven oefenen. Toen de psycholoog vroeg hoe ik het traject verder voor me zag, schrok ik niet. Een teken voor en van mij dat ik er klaar voor was om af te gaan bouwen. Dat afbouwen vond ik fijn: langere periodes tussen de sessies. Ik begon toen al voorzichtig te watertrappelen. Mocht ik dreigen te verdrinken, dan was er altijd nog de psycholoog die me zou redden. Dit bleek niet nodig en ik nam afgelopen vrijdag met het volste vertrouwen afscheid.

Ben je bij meerdere psychologen geweest?

Ja en nee. Ik ben weleens wat sessies mee geweest met iemand anders. Met die psycholoog had ik totaal geen klik. Integendeel. Daarom ben ik niet bij hem in behandeling gegaan.

Waarom heb je dit traject afgemaakt?

Het is eigenlijk nooit in me opgekomen om te stoppen. Ik word heel blij van leren, ik wil graag groeien (daarom eet ik ook zo veel, huehue), ik wil voor mezelf zorgen. Deze therapie en deze groei had ik nodig om te zijn wie ik wil zijn.

Hoe vond je EMDR?

Heel eerlijk: toen ik besefte dat ik hulp nodig had om een en ander op te lossen, dacht ik dat EMDR de makkelijke weg was. Ik zag een langdurig traject bij de psycholoog niet zo zitten, dus een paar sessies met een koptelefoon op klonken me als muziek in de oren. Ik zat er compleet naast. Mijn ervaring met EMDR is te veel om in deze blogpost te verwerken, dus ik schreef er een aparte blogpost over.

Heb je thuis ook veel oefeningen gedaan?

Niet in de vorm van huiswerk of zo. Ook niet per se thuis, maar ik ben wel buiten de psychologenpraktijk heel erg bezig geweest met ‘oefenen’. Ik was constant bezig met wat ik voelde. Waarom word ik nu boos? Ligt dat bij mij of ligt dat bij de ander? Moet ik daar iets mee? Is het nu verdriet dat ik voel? Waar komt dat vandaan? Ik wil aangeven dat ik dit niet leuk vind — hoe doe ik dat op een manier die goed voelt voor mij? Ik was constant uit mijn comfortzone.

Had je meteen een goed gevoel bij je psycholoog?

Ja! Ze vroeg me ook of ik een goed gevoel bij haar had en of ik het zag zitten om met haar dit traject in te gaan. Absoluut.

Heb je een periode gehad dat je het gevoel had dat het niet hielp?

JA. Met hoofdletters. Ik had enorme last van groeipijn en ik had een paar weken lang het gevoel dat het niet hielp. Of in ieder geval, dat ik niet wist dat het wél hielp. Vergelijk het met het opruimen van je kledingkast. Je begint met frisse tegenzin en vol goede moed. Je trekt álles uit de kast en bedenkt dan wat je wil houden, wat echt weg moet en waar je nog over twijfelt. Je begint op te ruimen, bergt weer wat spullen op en halverwege heb je echt he-le-maal geen zin meer. Je wil bij de pakken (en broeken en t-shirts en jurken) neer gaan zitten en doet dat ook maar eventjes. Het is wel goed zo. Na een tijdje pak je het toch weer op en uiteindelijk is je kledingkast opgeruimd. Tot de paniek in je ogen verschijnt: je hebt helemaal niets meer om aan te trekken. En je weet ook al niet wat je nu moet kopen en waar. Ik voelde me naakt, ongelukkig en paniekerig. Volgens mij is zo’n dip ook hartstikke normaal. Met mij kwam het uiteindelijk dus goed.

Hoe heb jij de juiste psycholoog voor jou gevonden?

Mijn huisarts gaf me wat opties — wat aanraders. Eén van de psychologen die ze op het lijstje krabbelde, zat praktisch naast mijn huis en dat zag ik dus niet zitten. Het leek mij gewoon niet zo fijn als ik mijn psycholoog telkens tegen zou komen tijdens het uitlaten van mijn hond en dat zij deze dingen over mij zou weten, terwijl ze in hetzelfde dorp woonde. En ja, ik ken het beroepsgeheim, maar ik vond het geen fijn gevoel. Uiteindelijk heb ik alle websites bekeken en belde ik degene waar ik het enthousiasts over was. Ik stond op een flinke wachtlijst, maar ben enorm blij dat ik gewacht heb.

Hoelang heb je bij de psycholoog gelopen en met welke klachten ben je er terecht gekomen?

Anderhalf jaar. Ik kwam daar omdat ik telkens tegen dezelfde dingen aan bleef lopen. Ik had een veel te laag zelfbeeld, had geen idee wat mijn grenzen waren, hoe ik ze kon herkennen en hoe je ze aangeeft, ik had hechtingsproblemen en voelen kon ik ook al niet. Best complex wel.

Was naar de psycholoog gaan het eerste waar je aan dacht toen je realiseerde dat je hulp nodig had of heb je meerdere opties tegen elkaar afgewogen en koos je uiteindelijk voor een psycholoog?

Op een gegeven moment wist ik dat het zo niet meer kon. Ik las al wel zelfhulpboeken, zoals De kracht van kwetsbaarheid en De moed van imperfectie van Brené Brown. Jammer genoeg vóelde ik het niet, kwam het niet aan en bereikte ik niet wat ik wilde bereiken. Ik voelde geen moer, dus het was voor mij onmogelijk om kwetsbaarheid als kracht te zien. Uiteindelijk kreeg ik EMDR aangeraden. Dat heb ik een tijdje laten bezinken, tot ik met mijn ugly cryface bij de huisarts zat en om een verwijzing vroeg.

Hoeveel sessies heb je gehad en wordt het vergoed?

Ik weet eerlijk gezegd niet hoeveel sessies het precies waren. Ik denk dat ik de eerste negen maanden wekelijks ben gegaan en daarna om de week of om de twee weken. Ik ben ook weleens langer niet geweest, dus het aantal sessies ligt wel een stuk lager dan het aantal weken van anderhalf jaar. Volgens mij vergoedt een zorgverzekeraar gemiddeld elf sessies vanuit de basisverzekering. Ik ben aanvullend verzekerd en vrij goed ook, dus bij mij werd godzijdank alles vergoed. Ik raad het je wel aan dit goed uit te zoeken van tevoren en te bekijken hoe het zit met psychologen(praktijken) die geen contract hebben met jouw zorgverzekeraar. Dan weet je zeker dat je geen financiële verrassing krijgt waar je niet op zit te wachten.

Heb je weleens langere tijd geen afspraak gehad?

Ja, een week of acht, geloof ik. Dat was toen best lang, ondanks dat ik het prima volhield. Ik keek er toen wel weer heel erg naar uit om naar mijn psycholoog toe te gaan.

Hoe zorg je ervoor dat je hulpvraag duidelijk is voor de psycholoog?

Ik had geen concrete hulpvraag als ‘ik wil van mijn paniekstoornis af’ of zo. Mijn problematiek was best complex, dus ik heb bij de intake verteld dat ik heel graag niet meer zo onzeker wilde zijn (wist ik veel dat je ook van jezelf kon houden), dat ik het fijn zou vinden als ik wat minder hard voor mezelf was en dat ik me graag minder vaak bang en rot wilde voelen.

Hoe zorg je ervoor dat je niet in oude gewoontes terugvalt?

Nou ja, ik ben pas een paar dagen klaar met therapie, dus zeker weten doe ik dit niet. Bij mij ging het in mijn traject ook niet alleen om gewoontes, maar om jeugdtrauma’s, een veel te laag zelfbeeld, PTSS en andere ellende. Tijdens therapie ontdekte ik dat ik last had van parentificatie. Wat ik tijdens therapie geleerd heb, is scherp zijn op mijn gevoelens.

Ik moest een oefening doen. Ik stond aan de ene kant van de kamer en de psycholoog aan de andere kant. Ze liep op me af en vroeg me stop te zeggen als het voor mij niet meer fijn voelde. Ik zei pas stop toen onze neuzen elkaar bijna raakten. “Ik heb er toch geen last van?” De psycholoog schrok. Dat was het moment waarop ik ontdekte dat je niet per se ergens last van moet hebben om het niet fijn te vinden. Of om aan te geven dat je het niet wil. Wist ik veel. Het was alsof ik er eigenlijk gewoon niet was. Ik denk dat ik mezelf jarenlang enorm weg moet cijferen en mijn behoeften moet verwaarlozen om weer terug te gaan naar het oude. Mijn gevoel is nu zo ontwikkeld dat ik er eigenlijk vanuit ga dat ik veel eerder op de rem trap.

Er gaan ongetwijfeld momenten zijn waarop mijn oude ik weer even naar boven komt. Dat ik dingen doe waarvan ik later denk dat ik het niet had moeten doen. Maar wat ik ook heb geleerd tijdens therapie is dat ik fouten mág maken. Als ik een fout maak, is niet mijn hele traject of leven verpest. Dan ga ik gewoon verder met waar ik mee bezig was. Met leren.

Hoe stap je over je angst voor het onbekende heen?

Moet dat? Ik heb vrij veel angsten in me en ik denk dat die er altijd zullen zijn. Denk ook dat ze makkelijk te triggeren zijn. Maar is dat erg? Ik heb ook geleerd hoe ik met ze om kan gaan, dus dat lijkt me helemaal prima. Mijn angsten mogen er zijn, ondanks dat ik ze liever niet heb. Wat mij helpt is bedenken dat ik liever iets doe waar ik bang voor ben, dan dat ik mezelf afwijs of mezelf niet geef wat ik verdien. Mijn zelfliefde is zo belangrijk voor me geworden.
(Ik snap dat dit anders werkt als je een heuse fobie hebt. Hier heb ik geen ervaring mee en daar kan ik dus ook niets zinnigs over zeggen.)

Hoe weet je of je de juiste psycholoog hebt?

Je weet het als je een klik met iemand hebt. Ik denk dat dat sowieso noodzakelijk is. Verder was het voor mij heel erg belangrijk dat ik me op me gemak voelde, dat ze empatisch was, dat ze mijn (zwarte) humor begreep en dat ik me bij de psycholoog heel erg veilig voelde. Ik durfde vanaf de eerste minuut alles tegen haar te zeggen en ik denk dat dat echt nodig is voor een geslaagd traject.

Welke nadelen had therapie voor jou?

Vrij weinig en ik wil het ook niet echt een nadeel noemen, omdat het echt bij de groei hoort. Maar als ik dan écht iets moet noemen: de energie die het kost. Zeker tijdens het EMDR-traject was ik gesloopt. Na zo’n sessie kon ik niet meer werken — ik wilde alleen maar op de bank liggen en iets doen wat geen hersenactiviteit van me eiste. Daarnaast kost het natuurlijk ook tijd.

Wat is het meest waardevolle dat je van jezelf geleerd hebt tijdens je therapie?

Oef. Heel veel wel. Ik vind het heel erg waardevol dat ik mezelf heb leren waarderen. Dat ik weet dat ik er mag zijn. Ik heb me nooit ergens thuis gevoeld. Nooit het idee gehad dat er iemand op mij zat te wachten. Nu heb ik geleerd dat ik wél iets waard ben. Dat er wel mensen zijn die om mij zitten te wachten en dat het vooral belangrijk is dat ik op mezelf zit te wachten. Dat ik lief voor mezelf mag zijn en dat ik de ruimte mag pakken die ik verdien. Ik mag aangeven wat ik fijn vind en wat ik niet fijn vind. En dat ik in staat ben anderen te inspireren, is goud waard.

Mijn ervaring bij de psycholoog

Ik ben mezelf zo dankbaar dat ik gegaan ben. Ondanks dat ik de meest cynische persoon ooit was, nooit om hulp wilde vragen (want ‘ik kan het zelf wel’), geen zin had om hierover te praten en ik altijd ‘oh, joh, het is niet anders’ antwoordde als iemand zei dat het heftig is wat me is overkomen. Het leek altijd alsof ik over een ander sprak als ik mijn verhaal vertelde en ik besef nu dat het komt doordat ik het nooit wilde vóelen. Voelen was te pijnlijk, dus uit veiligheid blokkeerde ik alles. Best een praktische meid, maar gezond was het niet.

Wat ik altijd moeilijk heb gevonden aan therapie (en aan het leven), is dat er geen handleiding is. Ik had zo graag een lijst gehad waarop stond uitgelegd hoe ik kon leren voelen. Dat ik simpelweg hokjes kon afvinken en dat ik dan zeker wist dat het allemaal goed zou komen. Ik heb me tijdens dit hele traject geregeld voelen zweven. Niet wetende waar ik naartoe ging, hoe ik daar kwam en of ik er wel kwam. Hoe wist ik het als ik ‘klaar’ was?

Als ik het over kon doen, dan was ik veel eerder naar de psycholoog gegaan. Ik heb het al vaker gezegd en ik blijf het zeggen: dit is het mooiste cadeau aan mezelf — ooit. Het heeft me zo ontzettend veel opgeleverd. En ja, het is waar dat ik mensen verloren ben, want ik ben niet meer wie ik was. Ik ben nu iemand die wel grenzen heeft en ze nog eens aangeeft ook. Ik ben nu iemand die het je vertelt dat ze niet zit te wachten op ongevraagd advies. Ik maak mijn eigen keuzes en ik doe wat goed voelt voor mij. Ik heb niemands goedkeuring meer nodig. Daarnaast ben ik dusdanig gegroeid, dat ik met sommige mensen niet meer op één level zat. Dat is prima, gezond en logisch. Wie weet komen we ooit weer nader tot elkaar. Gebeurt dat niet, dan is het ook goed.

Je begrijpt: ik ben fan. Ik zou iedereen aanraden professionele hulp te zoeken (en te vinden) als je het nodig hebt. Het is geen schande — hoe kan goed voor jezelf zorgen in godsnaam verkeerd zijn?

Hoe gaat het nu (verder)?

Met mij gaat het nu heel goed. Ik zit op mijn plek in mijn nieuwe huis in mijn nieuwe woonplaats, ik heb er mijn missie van gemaakt anderen te inspireren, te helpen en taboes te doorbreken, mijn tekstbureau loopt goed en mijn allereerste boek (digitaal dan wel) is in de maak. Soms maakt het me een klein beetje bang — het kleine, vroegere stemmetje in mij zegt dan dat het nooit lang goed kan gaan. Maar weet je, al gaat het dat niet, ik weet nu dat ik het aan kan. Wat het ook is. Dat ik altijd terug mag naar de psycholoog, dat ik om hulp mag vragen als ik het nodig heb en dat er een vangnet is waar ik op kan rekenen. Het allerbeste vind ik nog wel dat ik op mezelf reken: ik kan het. Het is mijn nieuwe mantra, mijn credo, mijn geloofsovertuiging. Hoe ik het doe, doe ik het en ik kán het.

Wil je meer lezen over mijn traject bij de psycholoog? Dat kan. Heb je een vraag die hier niet bij staat? Je mag me altijd mailen of een DM sturen op Instagram. Een reactie achterlaten op één van mijn blogposts mag natuurlijk ook.